Definicja trądziku pospolitego.
Trądzik pospolity to powszechne schorzenie skóry, które występuje, gdy mieszki włosowe zostają zablokowane martwymi komórkami skóry, bakteriami i sebum (naskórkowym olejem). Zablokowane mieszki powodują stan zapalny i niezapalne zmiany skórne, takie jak pryszcze, zaskórniki i prosaki. Trądzik pospolity jest najczęstszą formą trądziku jednak jest wiele rodzajów trądziku. Jest ściśle związany z zmianami w hormonach, diecie, stresem i dziedzicznością rodzinna. Szacuje się, że dotyka on około 20 milionów osób w Polsce. Jest powszechny u nastolatków, ale może występować w każdym wieku. Artykuł omawia rodzaje, objawy i przyczyny trądziku pospolitego, w tym jak diagnozować, leczyć i zapobiegać temu powszechnemu schorzeniu skóry.
Rodzaje trądziku pospolitego.
Trądzik to zróżnicowane zmiany skórne wywołane blokadą porów przez martwe komórki skóry i sebum. Występowanie trądziku może obejmować jeden lub wiele różnych rodzajów trądziku pospolitego, w tym:
- Zaskórniki otwarte: Jest to niezapalna zmiana skórna nazywana zaskórniakiem otwartym. Zaskórniki otwarte powstają, gdy wtykka z martwych komórek skóry i sebum wydostaje się przez ujście poru. Kontakt z tlenem powoduje, że wtykka zmienia kolor na ciemnobrązowy lub czarny.
- Zaskórniki zamknięte: To również niezapalna zmiana skórna, znana jako zaskórniak zamknięty. Zaskórniki zamknięte wyglądają jak małe wypukłe białe lub skórzane grudki. Powstają, gdy komórki skóry i oleje blokują ujście poru, pozostając jednak pod powierzchnią skóry.
- Krostki: Inaczej nazywane pryszczami, to zmiany, w których bakterie w zablokowanym porze powodują infekcję, objawiającą się ropą i stanem zapalnym.
- Wykwity grudkowe: To zmiany, w których blokada powoduje stan zapalny bez obecności ropy. Wykwity grudkowe często mogą przerodzić się w krostki.
- Trądzik guzkowy: Jest to forma ciężkiego trądziku, która powoduje większe guzki (guzki), które są twarde, zapalne i bolesne w dotyku. Kieszonka z ropy znajduje się głęboko pod powierzchnią skóry.
- Trądzik torbielowaty: To przestarzałe określenie na trądzik guzkowy, w którym guzek nie jest tylko większy, ale także bardziej miękki (ze względu na rozprężenie ropy bliżej powierzchni skóry). Dzisiaj preferowanym terminem jest trądzik guzkowy ciężki.
Trądzik pospolity objawy.
Trądzik pospolity to powszechna choroba skóry, charakteryzująca się różnymi objawami. Poniżej przedstawiam główne symptomy, które mogą towarzyszyć trądzikowi:
1. Zaskórniki: Trądzik często rozpoczyna się od pojawienia się zaskórników. Są to małe, czarne lub białe plamki, które pojawiają się na skórze. Zaskórniki czarne to tzw. otwarte zaskórniki, a białe to zaskórniki zamknięte.
2. Krosty i grudki: Kolejnym etapem są krosty i grudki. To drobne, zaczerwienione guzki lub krostki, które mogą być bolesne. Zwykle występują na twarzy, plecach, klatce piersiowej i ramionach.
3. Papuły: Papuły to wykwity trądzikowe, które są większe, zaczerwienione i bardziej bolesne niż zwykłe grudki. Zwykle występują w miejscach dotkniętych trądzikiem.
4. Pustule: Pustule to krosty zawierające ropę. Mogą być bolesne i stwarzać nieestetyczny wygląd.
5. Blizny: Trądzik może pozostawić po sobie blizny. Mogą to być blizny przebarwione lub zanikowe, które wpływają na wygląd skóry.
6. Nadmierna produkcja sebum: Osoby z trądzikiem często mają skłonność do nadmiernego wydzielania sebum, co może prowadzić do przetłuszczania się skóry.
7. Zaczerwienienie i stan zapalny: Skóra dotknięta trądzikiem może być zaczerwieniona i wykazywać oznaki stanu zapalnego.
8. Ból i dyskomfort: Trądzik może być bolesny i wywoływać uczucie dyskomfortu, zwłaszcza w przypadku większych zmian zapalnych.
Pamiętaj, że trądzik może mieć różny stopień nasilenia, od łagodnego po ciężki. Warto konsultować się z dermatologiem, aby dobrać odpowiednie metody leczenia i pielęgnacji skóry, które pomogą w kontrolowaniu objawów trądziku.
Kategorie objawów
Trądzik najczęściej występuje na twarzy, klatce piersiowej, plecach i ramionach. Chorobę można ogólnie podzielić na trzy kategorie, uwzględniając następujące objawy:
- Łagodny trądzik: Charakteryzuje się obecnością mniej niż 20 zaskórników i/lub zaskórników zamkniętych oraz mniej niż 15 stanów zapalnych w postaci krostek i grudek.
- Średni trądzik: Ten stopień trądziku to obecność od 20 do 100 zaskórników i/lub zaskórników zamkniętych oraz od 15 do 50 stanów zapalnych w postaci krostek i krostek z ropą. Może pojawić się do 5 trądzikowych guzków.
- Ciężki trądzik: W przypadku ciężkiego trądziku występuje więcej niż 100 zaskórników lub zaskórników zamkniętych, ponad 50 stanów zapalnych w postaci krostek i krostek z ropą oraz ponad 5 trądzikowych guzków. Może towarzyszyć również znaczącym bliznom.
Warto zaznaczyć, że trądzik jest zmiennym schorzeniem i jego nasilenie może się zmieniać. Dla każdej osoby leczenie i pielęgnacja trądziku powinny być dostosowane do indywidualnych potrzeb skóry oraz stopnia zaawansowania schorzenia. Zawsze zalecamy konsultację z dermatologiem, aby opracować odpowiedni plan leczenia.
Najczęstsze przyczyny trądziku pospolitego
Trądzik pospolity jest związany zarówno z zmianami hormonalnymi, jak i czynnikami stylu życia, które sprzyjają rozwojowi zaskórników i krostek.
Hormony
W okresie dojrzewania, męskie hormony płciowe zwane androgenami wzrastają, co powoduje zmiany w organizmach nastolatków. Wśród tych zmian gruczoły produkujące olej zwane gruczołami łojowymi zaczną wydzielać duże ilości sebum. Te oleje mogą przechwycić martwe komórki skóry na powierzchni skóry i zatkać pory. Im więcej sebum jest produkowane, tym większe ryzyko wystąpienia trądziku. W miarę jak wchodzisz w wczesną dorosłość, poziomy androgenów mają tendencję do obniżania się wystarczająco, że wybuchy trądziku będą występować rzadziej i w końcu zaczną znikać. Jednak dla około 40% kobiet trądzik może utrzymywać się do czterdziestego roku życia z powodu zmian hormonalnych przez takie warunki jak:
- Okresy menstruacyjne
- Ciąża
- Leki na tarczycę
- Tabletki antykoncepcyjne
- Zespół policystycznych jajników (PCOS)
Dla większości ludzi nawracający trądzik zwykle ustępuje do trzydziestego roku życia. Ale niektórzy dorośli nadal mają trądzik w czterdziestkach czy pięćdziesiątkach.
Dieta
Mimo znacznej debaty, niektórzy badacze uważają, że istnieje związek między tym, co je osoba, a ryzykiem wystąpienia trądziku. Regularne spożywanie produktów o wysokim indeksie glikemicznym (GI) jest uważane za czynnik sprzyjający trądzikowi. Te produkty podnoszą poziom cukru we krwi, powodując stan zapalny i zwiększoną produkcję sebum. Produkty przetworzone, słodzone i skrobiowe, takie jak biały chleb, ziemniaki i biały ryż, są przykładami żywności o wysokim IG. Bardzo ważne jest skupienie się na prawidłowej diecie jeśli chcemy leczyć lub zapobiegać trądzikowi.
Pielęgnacja Skóry
Niektóre produkty do pielęgnacji skóry mogą przyczyniać się do trądziku, blokując pory lub usuwając oleje, które chronią przed wnikaniem bakterii do mieszka włosowego.
Należą do nich produkty do pielęgnacji skóry takie jak:
- Toniki na bazie alkoholu
- Środki ściągające
- Preparaty złuszczające
- Kosmetyki na bazie olejów
- Gęste kremy i balsamy do ciała
- Mocne mydła lub środki do mycia
Dziedziczność Rodzinna
Posiadanie krewnego pierwszego stopnia z trądzikiem, takiego jak rodzic lub rodzeństwo, może predysponować cię do trądziku jako dorosłego. Niektóre badania sugerują, że pewne mutacje genów przenoszone od rodziców na dzieci są związane z nadmiernie aktywnymi gruczołami łojowymi. Wydaje się to szczególnie prawdziwe w rodzinach, gdzie jeden lub oba rodziców mają ciężki trądzik z bliznami; rzadko ich dzieci unikają znaczących wybuchów trądziku.
Leki
Wiele leków może wpływać na hormony wpływające na produkcję sebum. Inne powodują trądzik, gdy leczenie zostaje przerwane, a poziomy hormonów nagle zostają zaburzone.
Wśród tych leków znajdują się:
- Doustne kortykosteroidy
- Doustne środki antykoncepcyjne
- Zastrzyki antykoncepcyjne (Depo-Provera)
- Urządzenia antykoncepcyjne, takie jak wkładka Mirena IUD
- Testosteron
- Steroidy anaboliczne
- Leki przeciwpadaczkowe
- Leki przeciwgruźlicze
- Lit
- Immunosupresanty, takie jak cyklosporyna
Trądzik pospolity a różowaty
Trądzik pospolity i trądzik różowaty to dwie różne kondycje skórne, choć mogą wydawać się podobne na pierwszy rzut oka. Oto główne różnice między nimi:
Trądzik Pospolity:
- Przyczyny: Trądzik pospolity jest zwykle związany z zatkanymi porami skórnymi, nadmierną produkcją sebum, działaniem bakterii na skórę oraz procesem zapalnym. Czynniki genetyczne, hormony, dieta i styl życia również mogą odgrywać rolę w jego rozwoju.
- Objawy: Trądzik pospolity charakteryzuje się występowaniem różnych rodzajów zmian skórnych, takich jak zaskórniki, pryszcze, grudki, krostki, a także możliwymi stanami zapalnymi. Te zmiany skupiają się głównie na obszarach, gdzie występują większe gruczoły łojowe, takie jak twarz, klatka piersiowa, plecy i ramiona.
- Grupy wiekowe: Trądzik pospolity może wystąpić u osób w różnym wieku, ale jest częstszy u nastolatków i młodych dorosłych.
Trądzik Różowaty:
- Przyczyny: Trądzik różowaty jest bardziej skomplikowany i związany z problemami naczyniowymi i stanami zapalnymi. Przyczyna jego występowania nie jest do końca jasna, ale może być spowodowana rozszerzonymi naczyniami krwionośnymi, reakcjami skóry na różne bodźce, takie jak stres, gorąco, ostre przyprawy, alkohol czy niektóre kosmetyki.
- Objawy: Głównym objawem trądziku różowatego jest rumień na twarzy, który może przybierać formę przewlekłą lub okresowo nasilającą się. Nie występują na ogół zaskórniki ani krostki, charakterystyczne dla trądziku pospolitego. W późniejszym stadium mogą pojawić się widoczne naczynia krwionośne na skórze oraz obrzęk.
- Grupy wiekowe: Trądzik różowaty częściej dotyka osoby w wieku dorosłym, zazwyczaj między 30. a 60. rokiem życia.
Podsumowując, choć obie te stany skórne mogą wywoływać zmiany na twarzy, mają różne przyczyny, objawy i grupy wiekowe, co wpływa na ich diagnozowanie i leczenie. W przypadku podejrzenia trądziku różowatego zawsze warto skonsultować się z dermatologiem w celu uzyskania właściwej diagnozy i planu terapeutycznego.
Podsumowanie
Trądzik pospolity to powszechne schorzenie skóry związane z zatkanymi mieszkami włosowymi, bakteriami i sebum. Może występować w każdym wieku i jest powiązany z wieloma czynnikami, w tym hormonami, dietą, pielęgnacją skóry oraz dziedzicznością rodzinna. Objawy trądziku obejmują zaskórniki, krosty, grudki, papuły, pustule, blizny i nadmierną produkcję sebum. Istnieją trzy stopnie nasilenia: łagodny, średni i ciężki. Artykuł wyjaśnia również różnice między trądzikiem pospolitym a trądzikiem różowatym, podkreślając, że oba stany mają różne przyczyny, objawy i grupy wiekowe. W celu diagnozy i leczenia zawsze warto konsultować się z dermatologiem.